IZINHLOBO ZAMABIZO

Yini ibizo? 

Ibizo igama lento ebonakalayo nengabonakali. Igama lento esingayithinta nento esingeke sikwazi ukuyithinta. 

IZINHLOBO ZAMABIZO:

1. Amabizomvama

• Lawa amabizo ezinto esizijwayele. Lawa amagama esiwasebenzisa mihla namalanga.

• isibonelo. Imoto, itafula, isinkwa, isihlahla, isitsha, izinwele, uthando njll.

2. Amabizoqho

• Lawa amabizo aphathelene ngqo nalezo zinto. Lamabizo ngokuvamile aqala ngosonhlavukazi.

• isib. Amagama abantu: uSipho, uMduduzi, uZandile, uGugu.

          Izibongo zabantu: Zikhali, Ngcobo, Mthethwa, Nzimande, Gumede

          Amagama amadolobha: eThekwini, eGoli, eMnambithi.

          Amagama emifula: uMsunduze, uThukela, uMhlathuze

• La mabizo siwabona ngokuthi aqale ngosonhlavukazi uma esemshweni.

3. Amabizoqoqa

• La mabizo asho izinto eziningi uma ziqoqeleke ndawonye.

isib. izinto ezifana namatafula, izihlalo, amakhabethe kanye namabhentshi uma kuqoqeleke ndawonye sikubiza ngefenisha.

         Izinkomo ezahlukahlukene uma ziqoqeleke ndawonye sizibiza ngomhlambi.

         Upopo, umango,amapentshisi, ama-apula sikubiza ngezithelo.

         Abantu abaningi abaqhamuka ezindaweni ezahlukeni uma behlangene sibabiza ngequlu.

4. Amabizomuntu

• Lawa amabizo asuselwe ezenzweni zabantu noma imisebenzi abayenzayo. Lama bizo aphathelene nabantu kanye nemisebenzi abayenzayo. Lawa amabizo achaza umuntu ngesenzo asenzayo.

isib. Umuntu oshayela izimoto ubizwa ngomshayeli. (UMSHAYELI)

        Umuntu omela abantu uma bebhekene nezinkinga zomthetho ubizwa ngommeli. (UMMELI)

Umuntu osakaza emsakazweni ubizwa ngomsakazi. (UMSAKAZI)

Umuntu ohlenga izimpilo zabantu ubizwa ngomhlengikazi. (UMHLENGIKAZI)

5. Amabizombaxa/amabizongxube

• Lawa amabizo ahlanganisa izingcezu zenkulumo ezahlukene.

isib. Igejambazo 

         Igeja+imbazo= igejambazo

         Ibizo+ibizo= 

Imbuzimawa

Imbuzi+mawa=imbuzimawa

Ibizo+ isenzo